In elke cultuur bestaat er een woord voor koken en de definitie ervan is bijna altijd dezelfde: voedsel verwerken om het eetbaar te maken. De keuken is een plek waar deze verwerkingen plaatsvinden. Elke cultuur ervaart een evolutie van levensstijl die leidt tot de ontmoeting tussen de moderne eetcultuur en de traditionele keuken. In het bijzonder laten we je een essentieel element ontdekken van de voedseltraditie in Kameroen, een land in Centraal-Afrika dat rijk is aan vele kookkunsten en recepten.
Palmolie, in lokale jargon vaak "rode olie" genoemd, is een van de belangrijkste elementen in de voedselcultuur van Kameroen. Het gebruik ervan gaat eeuwen terug. Vooral onder de etnische groep van Bamileke, in de westelijke regio van het land wordt deze olie veel gebruikt. 90 % van hun traditionele gerechten is ervan gemaakt. Dit is bijvoorbeeld het geval bij enkele van de beroemdste traditionele gerechten:
Taha jhekouo: plaatselijk wordt dit in het Frans "la tenue militaire" (de militaire outfit) genoemd, omdat dit gerecht bij het koken twee kleuren heeft (groen en geel), vergelijkbaar met militaire uniformen. Het bestaat uit maïsmeel, zout, taro-knolblaadjes, water, chilipepers, garnalen en palmolie. Het mengsel wordt in bananenbladeren gewikkeld en vervolgens gestoomd
Koki: Koki is een traditionele cake gemaakt van en gemalen zwartoogbonen gemengd met rode olie, zout en licht pikante chilipeper om je smaakpapillen te prikkelen.
Rode olie is een ongeraffineerde olie, die door het persen van palmvruchten wordt verkregen. 80% van de productie in Kameroen is bestemd voor voedsel. Het plantaardige product is het rijkste aan bèta-caroteen (15 keer meer dan wortels), rijk aan vitamine A en E die cardiovasculaire, zicht- en kankerrisico's voorkomen. Het bevat 51% verzadigde vetzuren en 49% onverzadigde vetzuren die goede cholesterol en omega 3 produceren.
Het is goed om te weten dat palmolie in deze plaats van oudsher symbolisch is, omdat het niet alleen voor recepten wordt gebruikt maar ook voor medicinale behandelingen. De olie wordt gebruikt als lichaamsolie voor de behandeling van huidaandoeningen bij kinderen, of oraal toegediend voor de behandeling van maagproblemen bij baby's.
Wat ook erg interessant is aan het traditionele gebruik van de rode olie, is de economische en ecologische kant ervan, met name het aspect van de circulaire economie als gevolg van voorouderlijke praktijken onder de Bamileke-bevolking in het westen van Kameroen.
Alle componenten van palmvrucht worden allemaal economisch gebruik om waarde te creëren in de productieketen. Ten eerste, waar wordt palmvrucht van gemaakt?
Een palmvrucht heeft een dikke schil die de eerste laag olie vormt. Dan is er een tweede dunne, zwarte, harde schil die moet worden geperst om een relatief zoete, eetbare vrucht zoals pistache beschikbaar te maken.
Hoe zit het met de circulaire economie?
De palmvrucht is een perfect voorbeeld van circulaire economie. Opmerkelijk, toch? De palmboom, wordt in deze streek ook al eeuwenlang gebruikt voor de extractie van een alcoholische drank die door de bevolking "rafia-wijn"of"witte wijn" wordt genoemd. Dit laatste is zowel bij deze dorpsgemeenschappen als in stedelijke gebieden erg populair.
Een ander element in de circulaire economie is natuurlijk palmvruchten. Vergeet niet dat we hierboven de verschillende delen van de vrucht hebben voorgesteld, die elk een specifieke gebruikswaarde hebben voor een specifieke behoefte. Met name het vruchtvlees wordt al eeuwenlang op traditionele wijze gebruikt bij de productie van palmolie.
Op deze foto zie je een ambachtelijke productie van palmolie.
Als derde component hebben we de palmpit of de pit van de vrucht in zaadvorm, die wordt gebruikt voor de productie van palmpitolie, die heel anders is dan palmolie. Het is een noodzakelijke grondstof voor de vervaardiging van verschillende producten die ervan worden gemaakt, zoals zeep, wasmiddelen en cosmetica.
Palmpitolie is vergelijkbaar met kokosolie in termen van chemische samenstelling, fysieke kenmerken en toepassingen.
Wat verrassend is, is dat palmpitolie ook veilig in voedsel kan worden gebruikt. De olie is rijk aan vitamine K wat de gezondheid van onze botten verbetert.
Je kunt het daarom dagelijks gebruiken in je voeding voor een gezonde levensstijl dankzij de voordelen ervan, zoals een gezonde HDL-cholesterol, ondanks het hoge gehalte aan verzadigde vetzuren. Dit is goed nieuws voor degenen die dol zijn op gezonde maaltijden.
Het vierde element is dat het afval dat wordt verkregen na het persen van de vruchten datgene is wat van palmvruchten die in de circulaire economie terechtkomt (zie onderstaande afbeelding). Dit is het omhullende membraan van de vrucht dat "palmpitcake" wordt genoemd en bestaat uit vezels en palmpitschillen. Na het drogen worden deze residuen gebruikt als brandstof voor het dagelijks koken in dorpsgemeenschappen of worden ze gerecycled bij de bereiding van palmpitten voor oliepersing. Dit is des te belangrijker, omdat dat het mogelijk maakt het gebruik van brandhout als brandstof te vermijden en uiteindelijk bosgebieden te beschermen tegen ontbossing, wat bijdraagt aan de opwarming van de aarde.
